انواع مهارت حرکتی کودکان

مهارت‌های حرکتی کودکان به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: مهارت حرکتی ظریف و مهارت حرکتی درشت. این مهارت‌ها پایه و اساس رشد فیزیکی و روانی کودکان را تشکیل می‌دهند و نقش مهمی در زندگی روزمره و فعالیت‌های پیش دبستانی و ادامه سال های زندگی کودک دارند. در این مقاله، به بررسی انواع مهارت‌های حرکتی کودکان می‌پردازیم و توضیحاتی در مورد هر یک ارائه می‌دهیم.

مهارت حرکتی ظریف

همانطور که در قسمت اول مقاله ذکر شد، طبقه بندی مهارت های حرکتی کودکان به انگلیسی شامل Gross motor یا مهارت حرکتی درشت و Fine motor یا مهارت حرکتی ریز می شود. مهارت‌های حرکتی ظریف به حرکات کوچک و دقیق دست‌ها و انگشتان اشاره دارد. این مهارت‌ها برای انجام فعالیت‌هایی نظیر نوشتن، نقاشی کردن، بستن دکمه‌ها، و استفاده از ابزارهای کوچک ضروری هستند. تمرین و رشد این مهارت‌ها در سنین پیش دبستانی می‌تواند به کودکان کمک کند تا در آینده بتوانند کارهای روزمره را با دقت و کارایی بیشتری انجام دهند.  مهارت حرکتی ریز و ظریف نیاز به تمرکز و دقت بالا دارند و معمولاً در فعالیت‌های مدرسه‌ای و هنری بسیار مهم هستند. مثال‌هایی از مهارت‌های حرکتی ظریف:

• گرفتن و استفاده از مداد
• بریدن با قیچی
• بند کردن کفش
• ساختن اشکال با خمیر بازی

مهارت حرکتی درشت

مهارت‌های حرکتی درشت شامل حرکات بزرگ و عمده‌ای هستند که از عضلات بزرگ بدن استفاده می‌کنند. این مهارت‌ها برای انجام فعالیت‌هایی نظیر دویدن، پریدن، بالا رفتن و تعادل ضروری هستند. مهارت های حرکتی درشت، مهارت حرکتی پایه محسوب می شوند که در تمام مراحل رشد لازم است به آن ها توجه ویژه شود. این مهارت‌ها شامل توانایی‌های اولیه‌ای مانند نشستن، راه رفتن می شود که اساس رشد مهارت‌های حرکتی پیچیده‌تر در آینده را تشکیل می‌دهند. تمرینات مرتبط با این مهارت‌ها می‌توانند به کودکان کمک کنند تا قدرت، تعادل و هماهنگی بیشتری به دست آورند. مثال‌هایی از مهارت‌های حرکتی درشت:

• دویدن: به کودکان کمک می‌کند تا قدرت و استقامت بدنی خود را افزایش دهند.
• پریدن: توسعه تعادل و هماهنگی بدن را تقویت می‌کند.
• بالا رفتن از پله: تقویت عضلات پا و افزایش هماهنگی بین پا و دست.
• تعادل: تمرین‌هایی مانند ایستادن بر یک پا یا راه رفتن روی خط مستقیم برای بهبود تعادل.
• دوچرخه سواری کردن، توپ بازی و شنا کردن از دیگر مهارت حرکتی برای کودکان محسوب می شود.

روش‌های تقویت مهارت حرکتی در کودکان

برای تقویت این مهارت‌ها، والدین و مربیان می‌توانند فعالیت‌ها و بازی‌های متنوعی را برای کودکان فراهم کنند. بازی‌های گروهی، ورزش، هنر و فعالیت‌های دستی همه می‌توانند به رشد این مهارت‌ها کمک کنند.

پیشنهادهایی برای تقویت مهارت‌های حرکتی درشت:

• بازی‌های حرکتی مانند فوتبال، بسکتبال و تنیس.
• فعالیت‌های فضای باز مانند دوچرخه‌سواری و کوه‌نوردی.

پیشنهادهایی برای تقویت مهارت‌های حرکتی ظریف:

• انجام فعالیت‌های هنری مانند نقاشی و کار با خمیر.
• بازی‌های ساختنی مانند لگو و پازل.
• فعالیت‌های روزمره مانند آشپزی و باغبانی که نیاز به استفاده از دستان دارند.

• آیا مهارت حرکتی در قبولی کودک در سنجش مدرسه تاثیرگذار است؟

بله، مهارت‌های حرکتی می‌توانند تاثیر قابل توجهی بر قبولی کودک در سنجش مدرسه داشته باشند. سنجش‌های مدرسه معمولاً شامل ارزیابی مهارت‌های مختلفی از جمله مهارت‌های حرکتی درشت و ظریف هستند. این مهارت‌ها به کودک کمک می‌کنند تا وظایف و فعالیت‌های روزمره مدرسه را به خوبی انجام دهد و در فرآیند یادگیری موفق باشد.در ادامه با تاثیر مهارت‌های حرکتی پیش دبستانی در قبولی کودک در سنجش مدرسه آشنا می شویم:

1. مهارت‌های حرکتی درشت:  مهارت‌های حرکتی درشت به کودک کمک می‌کنند تا بتواند فعالیت‌های فیزیکی مختلفی را در مدرسه انجام دهد. برخی از این تاثیرات شامل موارد زیر می‌شود:

• تعادل و هماهنگی: این مهارت‌ها به کودک کمک می‌کنند تا بتواند در کلاس درس به درستی بنشیند و تعادل خود را حفظ کند، که این امر برای تمرکز و توجه به درس‌ها ضروری است.
• فعالیت‌های بدنی: بسیاری از فعالیت‌های مدرسه مانند ورزش و بازی‌های گروهی نیازمند مهارت‌های حرکتی درشت هستند. کودکانی که در این مهارت‌ها قوی هستند، معمولاً در این فعالیت‌ها موفق‌تر و بیشتر شرکت می‌کنند.

2. مهارت حرکتی ظریف دست: مهارت‌های حرکتی ظریف برای انجام بسیاری از فعالیت‌های روزمره مدرسه ضروری هستند. تاثیرات این مهارت‌ها شامل موارد زیر است:

• نوشتن و نقاشی کردن: مهارت‌های حرکتی ظریف به کودک کمک می‌کنند تا بتواند مداد را به درستی در دست بگیرد و خطوط دقیق بکشد. این مهارت‌ها برای نوشتن حروف و اعداد و همچنین انجام تکالیف هنری ضروری هستند.
• استفاده از ابزارها: کودکانی که مهارت‌های حرکتی ظریف خوبی دارند، معمولاً در استفاده از ابزارهایی مانند قیچی، خط‌کش و مداد رنگی بهتر عمل می‌کنند. این مهارت‌ها به انجام تکالیف کلاس و پروژه‌های دستی کمک می‌کنند.

کلام آخر

رشد مهارت‌های حرکتی در کودکان نه تنها به بهبود توانایی‌های جسمی آنها کمک می‌کند، بلکه تاثیر مثبت بر توانایی‌های اجتماعی و روانی آنها نیز دارد. با فراهم کردن فرصت‌های مناسب و ایجاد محیطی حمایتی، می‌توان به کودکان کمک کرد تا این مهارت‌ها را به بهترین شکل ممکن پرورش دهند. در کودکانی که دچار تاخیر حرکتی هستند، تشخیص و درمان زودهنگام می تواند سنگ بنای محکمی برای عملکرد کودک در سال های بالاتر ایجاد کند. برای دریافت اطلاعات دقیق تر در مورد تشخیص و درمان زودهنگام اختلال حرکتی کودک به مطالب  کاردرمانی کودکان، مداخلات زودهنگام اختلالات رشدی و تشخیص اختلالات رشدی کودک در رسان تیم سر بزنید.